بررسی تاثیر تزیینات نگاره های بازمانده از مانویان در تزیین قرآنهای قرون اولیه اسلامی موجود در موزه قرآن امام رضا (ع)

این پایان نامه به بررسی تاثیر تزیینات نگاره های بازمانده از مانویان و ریشه یابی آنها در تزیین قرآن های قرون اولیه اسلامی موجود در موزه قرآن امام رضا (ع) می باشد. پس از حاکمیت اسلام ، مانویان به مدت چندین قرن از آزادی نسبی برخوردار بودند و در همین هنگام بود که آنان هنر خود را در خدمت مسلمانان قرار می دادند، که به مرور و با گسترش اسلام، سنت و فن تزیین و تذهیب کتابت قرآن کریم به تأثیر از هنر گذشته، بخصوص در ایران قویاً تحت تأثیر هنرهای مانوی قرار گرفت، به طوری که فن تزیین و تذهیب کاری که در ادوار اسلامی هنر ایران، مقامی والا یافت. این پژوهش سعی بر آن دارد تا با بررسی تأثیر و تأثرات فوق به ارتباطات عمیق هنری موجود و انتقال و تکامل آن در دوره های بعد را بررسی نماید. از طرفی می توان چنین اظهار نمود، که جایگاه هنر ایرانی در طول دوره های مختلف تاریخی مبتنی بر تزیین آثار هنری و هنرهای مربوط به آن دوره ها می باشد، لذا اهمیت این موضوع به عنوان کشف اشتراکات و شاکله های هنری تأثیرگذار بر دوره های بعدی و بررسی سیر تحول آن، می تواند وابستگی های فرهنگی و نیز ریشه یابی عناصر تزیینی در هر دوره تاریخی و استمرار و نفوذ این تأثیر و تأثرات، ما را در شناخت هر چه بیشتر این اشتراکات هنری و فرهنگی موثر واقع گردد. با توجه به بررسی های انجام گرفته در خصوص تزیینات بر جای مانده از هنر مانوی و تأثیرگذاری آن در تزیین قرآن های موجود در موزه قرآن امام رضا(ع) چنین به نظر می رسد برخی وی‍‍‍ژگی های تصویری و تزیینی در نگاره های باقی مانده از مانویان ، شامل آرایش کتاب ها مشتمل بر کاربست جداول، نقوش گیاهی، هندسی و غیرهندسی، عدم رعایت بعد نمایی ( پرسپکتیو)، استفاده از رنگ های ساده و بدون سایه روشن می باشد، که در قرآن های موجود در موزه امام رضا (ع) دیده می شود. واژگان کلیدی : قرآن - تزیینات – کتاب آرایی - هنر اسلامی - موزه قرآن امام رضا (ع) - نگاره های مانوی